ყველაზე უარესი უარესებს შორის? – არის კი ადამიანის უფლებები საყოველთაო?!

რამოდენიმე კვირის წინ მივლინებით საკუთარ ქვეყანაში ჩასვლა და კვლევაზე მუშაობა მომიწია. ამ პერიოდის განმავლობაში შევხვდი ძალიან ბევრ მოღვაწეს ადამიანის უფლებების, სამედიცინო და სისხლის სამართლის სფეროში. ბევრი მათგანისათვის ადამიანის უფლებები პროფესიად ქცეულა - იმდენად ღრმა პროფესიად - ადამიანებს რომ ვერ ამჩნევენ ირგვლივ; ბევრისათვის ეს ყველაფერი იმდენად პირადულია, რომ ემოციის გარეშე ვერ ლაპარაკობს; ბევრისთვისაც ადამიანის უფლებები შაბლონურ განცხადებებად რჩება, რითაც საერთაშორისო ორგანიზაციებს და ‘დიდ ბიძიებს’ - ფულიანი ჯიბეები კარგად რომ აქვთ გამოტენილი - თავს აწონებენ და ქვეყანაში დემოკრატიის განვითარებაზე ლეგენდებს უყვებიან, რათა კიდევ უფრო მეტი დაფინანსება მიიღონ ისეთი ფულის მკეთებელი მანქანებიდან როგორიცაა ევროპის კავშირი, ან ამერიკის შეერთებული შტატები.

დახმარება, ფოკუს ჯგუფის საორგანიზაციო საკითხების მოსაგვარებლად, თვით-მოქმედ ორგანიზაცია ახალ ვექტორს ვთხოვე. ეს ახლად დაფუძნებული ჯგუფი შედგება ყოფილი ან აქტიური ნარკოტიკულ ნივთიერებებზე დამოკიდებული პირებისაგან, სადაც ერთმანეთს თავად ეხმარებიან, როგორც ფსიქოლოგიურად, ასევე სოციალურად, ემოციურად და ხშირად ეკონომიურადაც.

შეხვედრისას ფოკუს ჯგუფში შევეცადე ამეხსნა ვიზიტის და საერთოდ კვლევის მიზანი, თუმცა კომენტარმა, რომელიც ჯგუფის მონაწილემ გააკეთა საუბრის დასაწყისშივე, სრულებით შეცვალა ის შეხედულება რაც კი შეიძლება მანამადე ყოფილიყო ჩამოყალიბებული. ‘ადამიანის უფლებები არ არის ყველასათვის. ეს თქვენთვის, მისთვის, სხვისთვის არის შექმნილი რათა გაგიადვილდეთ ცხოვრება. ჩვენ (ნარკოტიკულ საშუალებებზე დამოკიდებული ადამიანები) არა მარტო არ ვსარგებლობთ და/ან გვაქვს ადამიანის უფლებები, არამედ საზოგადოების ნაწილად არ ვართ მიჩნეული’. წამიერად დავიბენი და ის პათოსი, რაც როგორც წესი ინტერვიუს ჩატარებისას მაქვს ხოლმე მოპასუხის გასამხნევებლად უეცრად გაქრა. ყოველგვარი ცოდნა, რომელსაც მსგავსს სიტუაციებში ვიყენებ გაუფასურდა და სრულიად უსუსურ არსებად ვიქეცი, ჩემმა სტატუსმაც აზრი დაკარგა....

ეს არ იყო ისე, უბრალოდ ნათქვამი სიტყვები; ეს იყო გულის სიღრმიდან ტკივილის, წლების განმავლობაში დაგროვილი რეპრესიის, დამცირების, შეურაცხყოფისა და კიდევ მრავალი ნეგატიური განცდების ამოძახილი ერთად.

მდგომარეობა ერთ-ერთმა დამსწრემ განმუხტა...

მივხვდი, აქ მსგავსი განცდები უცხო არ არის... აქ ყველა ყველას ტკივილს განიცდის და ყველა ყველას უთანაგრძნობს. აქ ყველა ერთნაირია და თანასწორობასაც კარგად უპოვია საკუთარი ნიშა. აქ შესაძლებელია ადამიანის უფლებებზე საუბარი ისე, თითქოს ჩაკეტილ სისტემაში გვიწევს მუშაობა და კედლებს იქით სხვა სამყაროა.

კედლებს იქით სხვა სამყაროა...

ახალ ვექტორში ყველა ერთი ოჯახის წევრია. აქ როგორც ქალებს, ასევე კაცებს თავისი როლი და ფუნქცია აკისრიათ. კაცებს – მტკიცე და მკაცრ თემებზე უწევთ საუბარი; ქალებს – ყავაზე და ტკბილეულზე უწევთ იმის გახსენება თუ როდის და როგორ გახდნენ პოლიციის ძალადობის მსხვერპლნი და როგორი იყო მათი ცხოვრება ციხის კედლებს მიღმა ნარკო-დამოკიდებულების მდგომარეობაში.

‘მაშინ ამხანაგები იყვნენ, ახლა ბატონები არიან, თუმცა ბატონებმა არ იციან რომ თავად ამხანაგებიც არ იქცეოდნენ ისე მდაბიოდ როგორც თავად იქცევიან’ – ამბობს ჟანა და საოცარი მზერით ჩახრის თავს – ჟანას ინტელექტი და თავისუფალი ბუნება ბევრს შეშურდება კედლებს  გაღმა და გამოღმა.

მიუხედავად სახელმწიფოს მიერ აშკარა აგრესიისა ამ ჯგუფის მიმართ, ერთმანეთის გატანა და დახმარება თითქოს ბუნებრივ რეფლექციად ქცეულა ვექტორში. ერთმანეთის გამხნევება, სწავლება და საზოგადოებრივ საწყისებზე აქტიურობა, აქ არ არის სამუშაო სადაც პროფესიონალი კოლექტივია დაქირავებული საქმის საკეთებლად, არამედ ეს მოთხოვნილებაა, სავალდებულო და ყოველდღიური საქმეა, საკუთარი და მეგობრების უფლებების, ხშირად სიცოცხლის დასაცავად და სოციალური სამართლიანობის მისაღწევად - საზოგადოებაში სადაც ცხოვრება თავადაც უწევთ.

გამომშვიდობებისას საოცარი სითბოთი მაცილებს ყველა. იმედი და მომავლის რწმენა მათ თვალებშია აციმციმებული. 

მათთან ერთად მეც მიჩნდება რწმენა. რწმენა იმისა, რომ ადამიანის უფლებები არის საყოველთაო (იმის მიუხედავად რომ ყოველდღიურად საპირისპიროსთან მიწევს ბრძოლა)... რომ ადამიანის უფლებების, როგორც კონცეფციის ჩამოყალიბებისას საზოგადოებასა თუ სახელმწიფოთა შორის ორგანოებში,  გრადაცია ადამიანებისა ნარკო-დამოკიდებულების მქონეებად, კრიმინალებად, შავებად, თეთრებად, ან სქესის მიხედვითნ არ ხდებოდა. 

ყველა განურჩევლად სტატუსისა, სქესისა, განათლების დონისა და ა.შ. ერთად იმსახურებს სახელმწიფოს და საზოგადოების ემპათიას, დაცვას და კეთილგანწყობას. 

10 აგვისტო, 2012 წელი

ეკა გაეროში ნარკომანიის თემაზე

გამოსვლა გაეროს ადამიანის უფლებათა საბჭოში, თემაზე: ნარკომანია, ქალთა უფლებები, განვითარების უფლება,  გაეროს დღე ნარკომანიის წინააღმდეგ და გენერალური ასამბლეა:


http://www.unmultimedia.org/tv/webcast/2012/06/ihra-gd-thematic-reports-of-the-sg-and-hc-cont-18th-meeting.html

სიკვდილით დასჯა უცხო ქვეყნის ნარკო პოლიტიკის ფარგლებში და საქართველოს ფარისევლური სისხლის სამართლის პოლიტიკა ქალების მიმართ ?!

'ქართველი ქალები მალაიზიაში' -  ეკა იაკობიშვილის მიერ გაკეთებული კომენტარები

2011 წლის 1 იანვარი http://www.voanews.com/georgian/news/-----Malaysia-Georgia-113272524.html

2011 წლის 16 აგვისტო http://www.voanews.com/georgian/news/malaisia-jail-georgia-women-127835003.html

2012 წლის 22 აპრილი http://www.voanews.com/georgian/news/11-44-66-148450025.html

დისკუსია ეკა იაკობიშვილთან სტეფანია მოროზინის მიერ

საკითხები:

1. შემაშფოთებელი სტატისტიკა სასჯელაღსრულების ადგილებში მყოფი ქალებისა ნარკო დანაშაულების ბრალდებით ევროპისა და შუა აზიის ქვეყნებში (51 ქვეყანა სულ კვლევის მიხედვით);

2. ქალი დამნაშავეები და გენდერული უთანასწორობა/თანასწორობა ევროპისა და შუა აზიის ქვეყნებში;

3. ნარკო პოლიტიკა, სისხლის სამართლის პოლიტიკა და ქალები ევროპისა და შუა აზიის ქვეყნებში;

ინტერვიუ ხელმისაწვდომია ინგლისურ ენაზე:

იხილეთ აგრეთვე ქვემოთ მოცემული ტექსტი:

A discussion with Eka Iakobishvili from Harm Reduction International

Submitted by Stefania Morozini on Wed, 06/06/2012 - 11:48

Eka Iakobishvili is a Human Rights Analyst at Harm Reduction International. Her work focuses  on harm reduction and human rights in prisons and places of detention, and related criminal justice issues in European and Central Asian countries.

 It was a nice Wednesday morning when I met Eka outside Lambeth North Station. The weather was pleasant and quite shinny and I had an excitement to talk with her and ask her all the things I wanted to. So we picked a quiet and cosy Italian coffee shop and started to know each other. She was very kind, warm and willing to talk about all the issues I wanted to ask her without reservations. We ordered coffees and snacks, and were ready to begin a very interesting discussion.

Doing a face-to-face interview with such an interesting person as Eka Iakobishvili, was something I wanted to do for a while. Especially when the interests of two people coincide what you are left with is a stimulating, informative and passionate discussion. In our case, our common passion was women’s issues.

The main focus of the discussion would be the recently released report of Harm Reduction International concerning the rates of the female incarceration in Europe. The report was also my starting point for discussing many other relevant issues, including gender inequality, drug policy framework and criminal justice.

The alarming increase of female numbers in European prisons

According to the HRI report, the numbers of incarcerated women across Europe are extremely high. The majority of women are found behind bars because of drug related offences. But why? Why are women the target of arrest and detention and what lies behind this massive incarceration? Eka could not give a general answer applying to all countries. As she said, each country encompasses different dynamics and different drug policies. Each country is defined by a different historical and social context, therefore each one should be treated differently. She gave the examples of transit countries, such as Tajikistan, mentioned Ukraine which has an extremely strict drug policy framework and referred to Portugal, for which she explained that many foreign women are involved in drug trafficking.  While the rate of incarcerated women in Portugal seemed rather high in the report findings (47%) Eka stressed that in reality it was decreased from 70% to 47%!

The offences for which women are mostly sentenced in Europe seem to be related to non-violent drug offences, but Eka noted that the thresholds for possession vary from country to country, again according to tradition, age groups, and country-specific context.

The idea of the country-specific context led to my next question which was about the role of women in drug trafficking. To be more precise, I was curious to know about the hierarchy in the role of women in the drug trade. ‘In different constructions, women occupy different roles in the drug trade’, said Eka, as she referred to women from extremely poor backgrounds, who resort to drugs in order to help their families survive. The next bit of her answer got more shocking: ‘In Portugal, there are levels of generations of women in prison: grandmothers, daughters, grandchildren… You see three generations being in prison for the same type of crime’. It is scary, indeed. Other countries such as Georgia incarcerate women only for personal use: ‘[in Georgia} I have cases where women serve sentences for 17 years, just for drug use and I think it is a very serious issue. In Georgia, there are no lower thresholds for personal use for certain drugs such as heroin… It is not only about criminal justice, or drug policies or human rights. I think the issue is much broader.’

Female Incarceration and Gender Inequality

As we were going through the issue there was one word-concept that was spinning around in my head: gender inequality. In my mind I had a strong feeling that there was an inner connection between the massive imprisonment of women for drug offences and the reality of male social and cultural shaping which leads in a certain inequality between the sexes. And Eka somehow confirmed my thoughts: ‘Women go to prison for petty crimes for which men would never go. They get punished much harsher than men in a way that in addition to the sentence they receive they are also often subject to ban of parental rights, taking their kids away, social stigma and discrimination… Women are the most stigmatized individuals’.

In regards to the links between sexual violence and drug use she noted:  ‘we have got links between sexual violence and drug use, we also have strong links between domestic violence and drug use (in which women tend to represent high portions)’. Since women are much more stigmatized than men drug users, for them drug use is often considered as a big taboo-subject.  ‘Everytime something happens, women don’t go to the police…They are afraid of the violence..If they go to the police and report then they’ll go home and be beaten up. If they are drug dependent they would never go to the police’.

Fear is always present for women, because, I would add, they are most of the times under the influence of male drug using partners, male police officers,  male figures of authority. And if you add the punitive and intolerant general approach of the police towards drug users then you have the worst combination: gender inequality and a massive inhumane approach to drug users. In the case of women, as Eka said, there is an additional burden: women are always judged on moralistic and less tolerating grounds than men.

So, how can we enforce equal treatment for men and women drug users? How should equality be conceived in policy terms? Eka had a clear vision of equality which appeared in her answer when I asked her whether current drug policies in Europe tend to overlook vulnerabilities associated with gender: ‘Equality does not mean equal treatment. Equality means responding to different needs of individuals equally.  Every individual deserves treatment as she or he requires. We have specific treatment for women, children and elderly people, because they have specific needs’. So, in a sense equality should be tailored to individuals’ needs and this answer looks more than fair to me.

 Drug Policy and Sentencing Reform

The report made obvious the fact that the criminal justice system and the drug policies that many European countries endorse are inefficient and destructive for their citizens and unjustifiably condemn drug users and especially women to unbearable lives in prison. Eka made the point of a ‘huge need for a general criminal justice and drug policy reform. We should, of course, always take into consideration the different dimensions of drug policies in each country and how they affect women’s rights in a specific context’. She explained that possession for personal use has been a major driver for women’s incarceration in many countries: ‘Issues have to be looked in a more comprehensive manner and the first and immediate step should generally be the decriminalisation of use and possession for personal use’.

I tend to be very sceptical towards the idea of having prison as a measure of punishment for drug-related offences. So my next question was related to the necessity, use and function of prison for certain drug offences. Eka made clear that society needs prison for certain purposes and for the punishment of crime, but she also made clear that ‘drug use cannot be a crime, because it is a mental state, it is more of a health issue. You have to detach criminal justice system from health. You cannot expand criminal justice into health. As a government, you have to understand that your criminal justice system should not be expanded into education, social and healthcare system’. I could not agree more.

 As for the role of the criminal justice system and its response towards women drug users, she stressed the importance of the individual factor: ‘In criminal justice system, you have the principle of individualization: you investigate individuals in individual circumstances, individual backgrounds, family issues and unique conditions applying to each case. You take into account the law and the individual circumstances. .. That is why we need a specific treatment for women, because in a way it is an individual issue, just as for juveniles and elderly persons. Even the punishment for murder differs from country to country. Sometimes there is a need for certain countries to pass special laws for certain individuals’.
I was wondering whether Eka had in her mind an ideal drug policy framework , so I just asked her and her answer was that there is no ideal framework because, most importantly, ‘every jurisdiction is very different, in every country you encounter different practical issues..’. What she defended was a general ‘decriminalization and human rights framework, a human rights approach’.

To end the interview with an interesting question, I thought about asking her about the connection between the War on Drugs and the massive female incarceration. Was it true that behind the War of Drugs, a strategy that many countries have implemented for years now, there was another motivation and that this strategy mostly affected  particular groups of people? Surely, as Eka highlighted the War on Drugs is placing a higher burden on women in the sense that women get punished more than men due to the fact that they are women. ‘They might ‘pay a higher price’ in some societies simply because they are mothers (and parental rights for mothers are instantly taken away once arrested). In a number of countries war on drugs is called war on women due to its high impact on women –who might happen to be poor and foreign at the same time- and families. .. Gender is totally neglected in the international, male-dominated drug policies. Men often do not understand the issue. Women need to speak out more.’

I think this phrase is ideal for closing this piece: Yes, women need to speak out more. The world, the policies, the circumstances under which we live everyday might be male-dominated, but the way we, as women, handle these circumstances, respond to them, fight for recognition and for our voices to be heard can be female-dominated. The time has come for women to speak out, raise their voices and defeat fear, their worst enemy.

სიტყვის თავისუფლება რუსეთის ფედერაციის ჯანდაცვის სისტემაში: როგორ წყვეტს სახელმწიფო ჩვენთვის საკითხებს იმაზე თუ რა უნდა ვიცოდეთ

სტატია გამოქვეყნდა ჰუფინგტონ პოსტში, მასზე იმუშავეს ეკა იაკობიშვილმა და კლაუდია სტოიჩესკუმ, ორივე ორგანიზაცია ზიანის შემცირების საერთაშორისო ასოციაციის თანამშრომლები არიან.



სტატია მხოლოდ ხელმისაწვდომია ინგლისურ ენაზე:

Russia's Free Speech and Public Health Crackdown by Eka Iakobishvili and Claudia Stoicescu - http://www.huffingtonpost.com/eka-iakobishvili/russias-free-speech-and-p_b_1265805.html

Vladimir Putin wrote a recent column praising the potential for "internet-based democracy". But the Russian government adopts rules allowing for websites to be shut down on a whim, and has used those rules to close down HIV prevention sites.

He talked about free medical care being one of the priorities of Russian citizens. But that care denied to millions of Russian people.

While Prime Minister Putin spoke glowingly of digital democracy, his anti-drugs agency is censoring websites for writing about WHO essential medicine.

"[It's over] methadone, plain and simple" said Anya Sarang, President of the Andrey Rylkov Foundation, which had its website shut down over the weekend.

The government's anti-drugs agency, FSKN Moscow Department demanded that the Andrey Rylkov Foundation's service provider block their website, utilizing new rules adopted last year. The notification states it was due to "placement of materials which propagandize (advertise) the use of drugs, information about distribution, purchasing of drugs and inciting the use of drugs"

What the Foundation was doing was spreading the word about basic HIV prevention measures and commenting on the Russian government's policies.

Amidst pro-democracy protests, the Russian authorities have taken what is an ongoing assault on HIV prevention to the next level by moving to silence public health advocates whose only infraction has been to spread life-saving information online and to criticize the government for its own failures.

Russia is home to one of the biggest populations of injecting drug users, and one of the fastest growing HIV epidemics in the world. It is estimated that there are just under two million injecting drug users in Russia. In some regions, more than 80 percent of people living with HIV in the country contracted the virus through injecting with contaminated equipment.

According to the World Health Organization, methadone is an essential medicine, for treating heroin dependence and for preventing HIV transmission by reducing the practice of injecting. Multiple scientific studies back this up.

But the Russian government's 'zero tolerance' approach to illicit drugs is well known and has resulted in the outright denial of methadone (or 'opioid substitution therapy'). It is illegal in Russia.

The net result of these policies is a massive increase in the number of people living with HIV in the country over the last decade.

According to UNAIDS, "In Eastern Europe and Central Asia, there was a 250% increase in the number of people living with HIV from 2001 to 2010. The Russian Federation and Ukraine account for almost 90% of the Eastern Europe and Central Asia region's epidemic. Injecting drug use remains the leading cause of HIV infection in this region".

"People all over the world take this medication for granted" says Sarang, "but here in Russia it's central to our struggle against HIV and it's banned. Now, even our speaking about it seems to be banned."

This is not the first time Russia has attempted to censor civil society voices for public health. At the UN General Assembly talk on HIV last March the Russian delegation tried to stop a Ukrainian drug user from speaking about HIV prevention. Fortunately, others were not happy with such censorship and the effort failed.

"The right to information is essential to realizing the right to health," said Agnes Callamard, Executive Director of ARTICLE 19, in a statement. "A government agency such as Federal Drug Control Service should not have the ability to ban websites at the whim of a bureaucrat. This is particularly so when considering the impact of censoring discussions relating to drug addiction or HIV/AIDS."

For years, human rights advocates like the Andrey Rylkov Foundation have argued that Russia's colossal failure to provide vital services is a breach of its obligation under international law to respect, protect and fulfill the right to health. The government's latest crackdown against public health activists has turned the matter into an issue of freedom of expression.

Mr. Putin says that democracy needs "efficient channels for dialogue... communication and feedback," while the government's actions silence people fighting to raise issues the government is refusing to face. This silences the spread of information. It silences the democratic process.

Eka Jacoby statement on behalf of HRI on Russia issues at the Human Rights Council session. September 2011.

http://www.ihra.net/contents/1085

ინტერვიუ ეკა იაკობიშვილთან რადიო ევროპის მიერ საკითხებზე, ქალთა ნარკოდანაშაულობა და ციხეები ევროპასა და ცენტრალურ აზიაში

დისკუსიის ძირითადი საკითხები:

1. პუბლიკაცია ქალები, ციხეები და ნარკომანია;

2. გენდერული თანასწორობა და რა საჭიროა ქალთა უფლებების დაცვა ციხეებში;

3. არსებობს თუ არა სპეციალური მექანიზმები ქალთა ნარკომანიის და ციხეების სფეროში მუშაობისას.

ინტერვიუ მხოლოდ ინგლისურ ენაზე: Radio Student Ljubljana 89,3 MHz


http://www.radiostudent.si/article.php?sid=31327

სიკვდილის აჩრდილი (სტატისტიკა) ქართულ ციხეებში

საქართველოს სტატისტიკის დეპარტამენტმა სულ ახლახანს გამოაქვეყნა სტატისტიკა იმის შესახებ თუ რამდენი პატიმარი გარდაიცვალა საქართველოში გასული წლის განმავლობაში. კერძოდ, კი ტრიბუნაზე გამოქვეყნებული საჯარო ინფორმაცია მიუთითებს:

„2011 წელს სულ საქართველოში გარდაიცვალა 140 პატიმარი. მათ შორის პატიმრობისა და თავისუფლების აღკვეთის დაწესებულებებში 114." - აქ ალბათ გასარკვევია თუ რა სახის ადგილებში გარდაიცვლა ის 26 პირი რომლებიც პატიმრობის და საჯელაღსრულების დაწესებულებებში არ გარდაცვლილან;

ამის გარდა, სტატისტიკის სამსახურის წერილში რომელიც რელიზშია გამოქვეყნებული აღნიშნულია: ''პატიმრების გარდაცვალების მიზეზსა და პატიმრობისა და თავისუფლების აღკვეთის დაწესებულებებს გარეთ, კერძო თუ სახელმწიფო კლინიკაში, გარდაცვლილ პატიმართა შესახებ ინფორმაციას სტატისტიკის ეროვნული სამსახური არ ფლობს და გთხოვთ მიმართოთ სასჯელაღსრულების, პრობაციისა და იურიდიული დახმარების საკითხთა სამინისტროს.“

ცხადია მსგავსი სტატისტიკა სავალალოა ქვეყნისათვის რომელსაც 4 მილიონამდე მოსახლეც კი არ ჰყავს და რომლის ციხეთა სისტემა, თუ დავუჯერებთ "ციხეთა სამინისტროს" 'ფეისუქის' კამპანიას საოცნებო არის თითოეული მოქალაქისათვის საქართველოში. თუმცა წმინდა სტატისტიკაზე რომ ვისაუბროთ, კიდევ ერთხელ უნდა აღინიშნოს რომ ამ სამინისტროს ინტერნეტ გვერდზე ჯანდაცვის განყოფილებაში რეფომების სექციაში მითითებაც კი არაა იმაზე თუ რა ხდება ან მოხდება იმ მსჯავრდებულებთან დაკავშირებით რომლებიც სიცოცხლის ბოლო სტადიაზე იმყოფებიან. იხილეთ გვერდი აქ: http://www.mcla.gov.ge/?action=page&p_id=88&lang=geo

ამასთან პრიორიტეტი 2012 წლისათვის ნამდვილად არის ჯანდაცვა ამ ქვეყნის ციხეებში. კერძოდ, სამინისტროს ოფიციალურ მონაცემებში მითითებულია (პრიორიტეტი 3):

„პირადი ექიმი ყველა პატიმარს“: ‘ ჩვენ (სამინისტრო - კომენტარი ავტორის) აქტიურად განვაგრძობთ პენიტენციურ სისტემაში ჯანდაცვის სერვისის სამოქალაქო სექტორის სტანდარტებთან გათანაბრების მიზნით ყოვლისმომცველ რეფორმებს.’

‘ამისათვის სრულყოფილად დავნერგავთ პირველად ჯანდაცვას და ყველა პატიმარს ეყოლება პირადი ექიმი. გავხსნით ტუბერკულოზის სამკურნალო დაწესებულებას. მსჯავრდებულთა ჯანმრთელობის მდგომარეობა სრული კონტროლის ქვეშ იქნება მოყვანილი;’

უფრო მეტიც კი, ინტერნეტ კვლევის გაკეთებისას სამინისტროსა და ციხეთა დეპარტამენტის ინტერნეტ გვერდზე ვიპოვე ინფორმაცია რომ: ნებისმიერ მსჯავრდებულს სისტემაში ჰყავს პირადი ექიმი, რომელიც აფასებს მის მდგომარეობას შესაბამისი სამედიცინო მომსახურეობის უზრუნველყოფის მიზნით;

ყოველგვარი მიზნის გარეშე იმის შესახებ რომ მოვახდინო ამ სამინისტროსა თუ დეპარტამენტის დისკრედიტაცია და ტყუილებში დავადანაშაულო ისინი, გთხოვთ იხილეთ ბმული: http://www.penitentiary.ge/cms/site_images/pdf/Samedicino_Servisebi.pdf - აქ თქვენ სრულყოფილ ინფორმაციას მიიღებთ იმაზე თუ როგორ სერვისებს სთავაზობენ ციხეებში პატიმრებს (კლავაც, შეგშურდებათ ისეთი სერვისებია გარეთ რომ ვერასდროს მიიღებთ!).

საქმე იმაშია რომ, ციხეებში სიკვდილიანობის შესახებ ინფორმაციას ვერ მიიღებთ პირდაპირ შესაბამისი ინსტიტუციიდან; მსგავსის ინფორმაციის მოძიება უბრალოდ სამინისტროს ან დეპარტამენტის ინტერნეტ მისამართებზე შეუძლებელია, ისინი აქ არ არსებობენ. მიზეზი კი სავარაუდოდ იმაშია რომ ეს არის ნეგატიური ინფორმაცია, და უმჯობესია საზოგადოება პოზიტიური ინფორმაციით იკვებოს იმის შესახებ თუ რამდენად მომღიმარი სახეებით ხდება სამედიცინო მომსახურეობა ციხეებში (იხილეთ სამედიცნო მომსახურეობის ბრიფინგები ზემოთ მოცემულ ბმულებზე);

საკითხი დგება იმის შესახებ გამოაქვეყნებს თუ არა სამინისტრო 2011 წელში გარდაცვლილი პირების გარდაცვალების შესახებ დეტალურ ანგარიშებს და მოხდება თუ არა ინდივიდუალური ახსნა განმარტება გარდაცვლილის ახლობლებისა და ოჯახებისათვის იმისა თუ რა იყო მიზეზი კონკრეტულ შემთხვევებში გარდაცვალების. თუმცა, ეჭვი იმასთან დაკავშირებით რომ ავადმყოფობის საფუძველზე გათავისუფლება ციხეებიდან გადახედვასა და რეფორმებას საჭიროებს კვლავაც აქტუალური რჩება. ეს უფრო მეტიც, უკავშირდება ვადაზე ადრე გათავისუფლების საკითხის რეფორმირებას და ვიდრე ჩვენ რეფორმებს ვახორციელებთ 140 ადამიანი 22 601 -იან ციხეში ისე 'გვაკვდება' ვერაფერსაც რომ ვერ ვიგებთ (ინფორმაცია ბმულიდან: http://www.penitentiary.ge/index.php?action=page&p_id=106&lang=eng).

ციხეებში სიკვდილიალობაზე საქართველოს ყოფილი და მიმდინარე ომბუდსმენები საკმაოდ დიდ ყურადღებას უთმობდნენ. ნახეთ საპარლამენტო და სპეციალიზირებული ანგარიშები აქ: http://www.ombudsman.ge/index.php?page=21&lang=0#; აგრეთვე: http://www.ombudsman.ge/index.php?page=22&lang=0;

უფრო მეტიც, მიმდინარე ომბუდსმენმა მოახდინა ჯანდაცვის საკითხებზე სპეციალური ანგარიშის პრეზენტირება, სადაც პირდაპირი რეკომენდაციები გასწია შესაბამისი სამინისტროებისა და სხვა ინსტიტუციებისათვის ქვეყანაში მეტი ყურადღება გაამახვილონ ჯანდაცვის საკითხებზე დახურულ დაწესებულებებში. (იხილეთ: http://www.ombudsman.ge/files/downloads/ge/ktifezlljkytwmwbpggc.pdf); გარდა ამისა, ევროპის საბჭოს ადამიანის უფლებათა დაცვის სასამართლო ათეულობით საქმეზე მსჯელობს საქართველოს წინააღმდეგ ჯანდაცვის საკითხებზე ციხეებში (ნახეთ: http://www.echr.coe.int/ECHR/homepage_en).

ინტენსიურ რეკომენდაციებს იძლევა აგრეთე ევროპის საბჭოს წამების პრევენციის კომიტეტი თავის ზოგად რეკომენდაციებში ციხეებში სიკვდილიანობაზე: http://www.cpt.coe.int/en/documents/eng-standards.pdf

როგორც ჩანს ხმა მღაღადებლისა რჩება უდაბნოსა შინა, ამიტომ უბრალო ინტერესის გამო შევეცადე პატარა კვლევა გამეკეთებინა იმაზე თუ რა კლავთ ადამიანებს ციხეში; და ხომ არ არის ქართული ციხეთა სიკვდილიანობა მოგონილი ამბავი რაზეც პიარ კამპანიებს ვახორციელებთ ჩვენ.

აღმოჩნდა რომ სხვადასხვა ქვეყნები სხვადასხვაგვარად უდგებიან იმ საკითხს თუ რა შეიძლება იყოს სიკვდილის გამომწვევი მიზეზი ციხეებში. მაგალითად,

· დიდ ბრიტანეთში ციხეებში 2011 წლის განმავლობაში მოხდა 189 სიკვდილი, აქედან 57 იყო თვითმკვლელობა; ხოლო 108 -ს შემთხვევაში თითოეულ საქმეზე მიმდინარეობს მოკვლევა; მეტი ინფორმაციისათვის ნახეთ: http://inquest.gn.apc.org/website/statistics/deaths-in-prison

იგივე წლის განმავლობაში, დიდ ბრიტანეთში იყო 88,179 პატიმარი (2 დეკემბერი, 2011): www.parliament.uk/briefing-papers/SN04334.pdf

· ავსტრალიაში, ციხეებში გარდაიცვალა 68 ადამიანი 2003 წელს; ამავე წელს ქვეყანაში არსებობდა 24 000 პატიმარი.

მეტი ინფორმაცია იხილეთ: http://www.aic.gov.au/statistics/deathscustody/prison.aspx

· შვეიცარიაში, 16 წლის განმავლობაში გარდაიცვალა 266 ადამიანი (1984 -2000);

უფრო მეტი ინფორმაცია იხილეთ: http://www.uk.sagepub.com/cross/files/Chapter1-Article3.pdf; ამავე ბმულზე იხილავთ ინფორმაციას იმის შესახებ თუ რა არის ძირითადი მიზეზები სიკვდილიანობისა შვეიცარიის (და არა მარტო) ციხეებში.

რეკომენდაციები

· მოხდეს ინდივიდუალური სიკვდილის ფაქტის გამოძიება ციხეებში;

· მოხდეს გამჭვირვალე და ობიექტური გამოძიების ორგანიზება ადამიანის საერთაშორისო უფლებების სტანდარტებთან შესაბამისობაში;

· მოხდეს დამოუკიდებელი კომისიის შექმნა რომელიც დაკომპლექტებულ იქნება პროფესიონალების, მოწვეული ექსპერტების, სახელმწიფო ორგანოების წარმომადგენლების და დამოუკიდებელი სამოქალაქო საზოგადოების წევრების მონაწილეობით რათა მოხდეს რეალური და ობიექტური გამოძიება სიკვდილიანობის ფაქტების;

· მოხდეს თითოეული ოჯახის იდენტიფიცირება და შესაბამისი სახელწიფო ვალდებულების შესრულება იმ პირების ოჯახების მიმართ რომლებიც გარდაიცვალნენ ღირსებისა და პატივის შემლახველ პირობებში სასჯელაღსრულების დაწესებულებებში.

დამატებითი წყაროები ინფორმაციისათვის:

არაბუნებრივ სიკვდილზე ციხეებში ზოგადად იხილეთ აგრეთვე:

http://ncpsychology.weebly.com/uploads/4/7/8/4/4784501/dooley.pdf

დამატებითი წყარო ინფორმაციისა აგრეთვე არის: ჯანდაცვა ციხეებში საერთაშორისო სამართლის სტანდარტების შესაბამისად (ავტორი - რიკ ლაინს; 2008 წელი; გამოქვეყნებული ჟურნალში: საერთაშორისო ჟურნალი ციხეებიში ჯანდაცვის შესახებ);

სპეციფიური რეკომენდაციები საქართველოსთან მიმართებაში:

საქართველოს მიმართ რეკომენდაციები გაეროს ადამიანის უფებათა დაცვის კომიტეტის მიერ (2007 წელი);

წამების აღკვეთის კომიტეტის რეკომენდაციები (2006 წელი);

საქართველოს მიმართ გამოთქმული რეკომენდაციები სადაც საქართველომ მოახდინა უარყოფა ციხეებში საყოფაცხოვრებო პირობების გაუმჯობესების რეკომენდაციაზე (სავარაუდოდ იმიტომ რომ რეკომენდაცია რუსეთის სახელმწიფოს მიერ იყო გაკეთებული): http://www.upr-info.org/database/index.php?limit=0&f_SUR=63&f_SMR=All&order=&orderDir=ASC&orderP=true&f_Issue=All&searchReco=&resultMax=25&response=&action_type=&session=&SuRRgrp=&SuROrg=&SMRRgrp=&SMROrg=

ავსტრალიის მიერ გამოთქმული რეკომენდაცია ჯანდაცვაზე მიღებული იქნა (რეკომენდაცია A - 105.36; აგრეთვე შვედეთIს რეკომენდაცია # A - 105.37): http://www.upr-info.org/IMG/pdf/recommendations_to_georgia_2011.pdf